Re: De USA overheid begint zenuwachtig te worden over de filmpjes van Robbert van den Broeke!

On 2025-03-15, Kees van den Doel <kwakende@kulketlekkel.nl> wrote:

In article <nnd$29a2a975$60f49e03@f6bc16aab991c545>, reijerse81@newsxs.nl says...
>

De USA overheid begint zenuwachtig te worden over de filmpjes van
Robbert van den Broeke!

>
Ze willen van Nederland de 52nd state naken.
>

Deze mensen weten het ook:

>

Redacted

>
Ja, die zijn al wetend.
>

(Bij Redacted hebben ze het soms over mij!)

>

Douglas Abbott Macgregor (born January 4, 1947) is a retired colonel in
the United States Army, former government official, author, consultant,
and political commentator.

>
Ik d8 dat Bert een retired glazenwsser was, maar deze knaap heeft blijkbaar meer in zijn mars.
>
Waar slaat die "mars" eigenlijk op?

# **De Betekenis van 'Mars' in het Nederlandse Gezegde "Hij Heeft Veel in Zijn Mars"**

Het Nederlandse gezegde "hij heeft veel in zijn mars" is een gangbare uitdrukking die aangeeft dat iemand tot veel in staat is, over veel kennis en kunde beschikt, of een groot potentieel heeft 1. Dit rapport beoogt de betekenis en herkomst van het woord 'mars' binnen deze idiomatische context te ontrafelen. De analyse zal aantonen dat de 'mars' in dit gezegde rechtstreeks verwijst naar een specifiek type draagmand dat van oudsher werd gebruikt door een bepaalde beroepsgroep, namelijk de marskramer.

De term 'mars' in de uitdrukking "hij heeft veel in zijn mars" verwijst naar de mand die traditioneel door een rondreizende koopman, beter bekend als een marskramer, werd gedragen 2. De etymologische oorsprong van dit woord ligt in het Middelnederlandse 'merse', wat 'koopwaar' of 'handelswaar' betekende 2. Het woord 'marskramer' zelf is eveneens afgeleid van het Middelnederlandse 'merse' (koopwaar) en 'kraemer' (koopman) 7. Volgens de lexicograaf F.A. Stoett verstaat men onder een 'mars' in feite een korf waarin een koopman, de marskramer, zijn goederen vervoert 6. Deze 'mars' was doorgaans een rugkorf, een mand die op de rug werd gedragen, waarin de marskramer een divers assortiment aan kleine artikelen meenam 3.

De marskramer was in de Nederlandse geschiedenis een bekende figuur, met name tussen de zeventiende en negentiende eeuw 5. Deze reizende kooplieden trokken door het land, zowel over het platteland als door steden, om hun waren te verkopen op markten, kermissen en langs de deuren 3. De 'mars' was in feite de mobiele winkel van de marskramer, gevuld met een breed scala aan producten, variërend van kleine huishoudelijke artikelen tot nieuwe snufjes 3. Zij fungeerden als een belangrijke schakel tussen de stedelijke centra, waar zij hun goederen inkochten, en de meer afgelegen plattelandsbevolking 5. Hoewel de houding ten opzichte van marskramers in het verleden soms negatief was, met name vanwege vermeende hebzucht, ontwikkelde zich later een positievere associatie met hun vindingrijkheid en het feit dat zij een grote verscheidenheid aan producten aanboden 5. Met de opkomst van modernere vormen van detailhandel verdween het beroep van marskramer in Nederland omstreeks het midden van de vorige eeuw 7.

De overdrachtelijke betekenis van het gezegde "hij heeft veel in zijn mars" is geëvolueerd vanuit het letterlijke beeld van een marskramer met een goedgevulde mand. Oorspronkelijk betekende de uitdrukking dan ook 'veel voorraad hebben' 2. Het is aannemelijk dat men de rijk gevulde 'mars' van de koopman ging zien als een metafoor voor een overvloed aan mogelijkheden, kennis of talenten die een persoon bezit. In de zeventiende eeuw kreeg de uitdrukking al de figuurlijke betekenissen 'over veel middelen beschikken' en 'veel geld hebben' 2. Tegen de negentiende eeuw had de uitdrukking zich gevestigd als een vaste zegswijze om aan te duiden dat iemand veel weet en veel kan, kortom, tot veel in staat is 2. Deze ontwikkeling laat zien hoe een concrete, alledaagse situatie – een handelaar met een volle mand – kan uitgroeien tot een abstracte uitdrukking van iemands capaciteiten. Vergelijkbare beeldspraak is te vinden in andere talen, zoals het Franse "avoir plus d'un tour dans son sac" (meer dan één truc in zijn zak hebben) en het Engelse "to have something in one's wallet" (iets in zijn portemonnee hebben), die eveneens het idee van verborgen middelen of mogelijkheden overbrengen 6.

Naast het bekende gezegde "hij heeft veel in zijn mars", komen er in het Nederlands nog andere uitdrukkingen voor waarin het woord 'mars' een rol speelt 8. Zo kent men de kortere variant "in zijn mars hebben", wat eveneens betekent dat iemand talentvol of capabel is 8. De tegenovergestelde betekenis wordt uitgedrukt in "niet veel in zijn mars hebben", wat impliceert dat iemand niet veel weet of weinig talent bezit 8. F.A. Stoett vermeldt tevens de uitdrukking "geen cent in de mars hebben", wat betekent dat iemand geen geld op zak heeft 6. Deze verwante uitdrukkingen versterken het beeld van de 'mars' als een container van persoonlijke middelen, zowel materieel als immaterieel. Daarnaast zijn er regionale varianten bekend, zoals "heel wat in zijn mandje hebben" of "iets onder zijne klip hebben", die een vergelijkbare betekenis overbrengen maar gebruikmaken van andere metaforen voor een gevulde draagplaats 6. Het feit dat verschillende woorden voor draagmiddelen in soortgelijke contexten voorkomen, suggereert een algemeen gangbare associatie tussen het fysiek dragen van goederen en het figuurlijk bezitten van capaciteiten.

**Tabel 1: Evolutie van de Betekenis van "Veel in zijn mars hebben"**

| Periode | Letterlijke Betekenis | Figuratieve Betekenis(sen) | Bron(nen) |
| :---- | :---- | :---- | :---- |
| Pre-17e eeuw | Veel koopwaar in zijn mand hebben | \- | 2 |
| 17e eeuw | \- | Over veel middelen beschikken, veel geld hebben | 2 |
| 19e eeuw | \- | Veel weten en veel kunnen, tot veel in staat zijn | 2 |

Concluderend kan gesteld worden dat het woord 'mars' in het Nederlandse gezegde "hij heeft veel in zijn mars" direct verwijst naar de korf of mand die door de historische figuur van de marskramer werd gebruikt om zijn handelswaar te vervoeren. De overvloed aan goederen die deze rondreizende kooplieden met zich meedroegen, heeft geleid tot een metaforische verschuiving in de betekenis van de uitdrukking. Van een letterlijke aanduiding van een grote voorraad is de betekenis geëvolueerd naar een figuurlijke beschrijving van iemand die over een breed scala aan vaardigheden, kennis en mogelijkheden beschikt. Dit gezegde is daarmee een levend bewijs van de rijke historische en taalkundige context die in veel van onze alledaagse Nederlandse uitdrukkingen besloten ligt.

#### **Works cited**

1\. onzetaal.nl, accessed on March 16, 2025, [https://onzetaal.nl/schatkamer/lezen/uitdrukkingen/veel-in-je-mars-hebben\#:\~:text=Als%20je%20veel%20in%20je,kennis%20en%20kunde%20in%20huis.](https://onzetaal.nl/schatkamer/lezen/uitdrukkingen/veel-in-je-mars-hebben#:~:text=Als%20je%20veel%20in%20je,kennis%20en%20kunde%20in%20huis.) 
2\. Wat betekent veel in je mars hebben en waar komt deze uitdrukking vandaan? \- Onze Taal, accessed on March 16, 2025, [https://onzetaal.nl/schatkamer/lezen/uitdrukkingen/veel-in-je-mars-hebben](https://onzetaal.nl/schatkamer/lezen/uitdrukkingen/veel-in-je-mars-hebben) 
3\. maakdatdekatwijs.nl/lespakket \- Rijksuniversiteit Groningen, accessed on March 16, 2025, [https://www.rug.nl/society-business/scholierenacademie/basisscholen/op-school/lespakketmaakdatdekatwijs.pdf](https://www.rug.nl/society-business/scholierenacademie/basisscholen/op-school/lespakketmaakdatdekatwijs.pdf) 
4\. onzetaal.nl, accessed on March 16, 2025, [https://onzetaal.nl/schatkamer/lezen/uitdrukkingen/veel-in-je-mars-hebben\#:\~:text=Met%20een%20mars%20is%20hier,ook%20'veel%20voorraad%20hebben'.](https://onzetaal.nl/schatkamer/lezen/uitdrukkingen/veel-in-je-mars-hebben#:~:text=Met%20een%20mars%20is%20hier,ook%20'veel%20voorraad%20hebben'.) 
5\. Veel in zijn mars hebben | Historiek, accessed on March 16, 2025, [https://historiek.net/veel-in-zijn-mars-hebben/53050/](https://historiek.net/veel-in-zijn-mars-hebben/53050/) 
6\. 1482\. Veel in zijne mars hebben,, Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden, F.A. Stoett \- DBNL, accessed on March 16, 2025, [https://www.dbnl.org/tekst/stoe002nede01\_01/stoe002nede01\_01\_1525.php](https://www.dbnl.org/tekst/stoe002nede01_01/stoe002nede01_01_1525.php) 
7\. Marskramer \- Wikipedia, accessed on March 16, 2025, [https://nl.wikipedia.org/wiki/Marskramer](https://nl.wikipedia.org/wiki/Marskramer) 
8\. Mars \- WikiWoordenboek, accessed on March 16, 2025, [https://nl.wiktionary.org/wiki/mars](https://nl.wiktionary.org/wiki/mars) 
9\. in zijn mars hebben \- WikiWoordenboek, accessed on March 16, 2025, [https://nl.wiktionary.org/wiki/in\_zijn\_mars\_hebben](https://nl.wiktionary.org/wiki/in_zijn_mars_hebben)

--
Democracy means simply the bludgeoning of the people by the people for
the people.
-- Oscar Wilde