Najdłużej żyjący prezydent USA kończy 100 lat
https://ocdn.eu/pulscms-transforms/1/q7Ek9kpTURBXy80NjY4ZDJjZmFlNGE4ZTQxN2I1NGMxNzU2MzE4MzMwNS5qcGeTlQMAzFTNCpvNBfeTBc0DFM0BvJMJpjQwZTlmMwbeAAGhMAY/jimmy-carter.avifPolska Agencja Prasowa
1 października 2024, 09:08
FACEBOOK
X
E-MAIL
KOPIUJ LINK
W małym miasteczku Plains w stanie Georgia, w nadchodzący wtorek
obchodzone będą setne urodziny Jimmy'ego Cartera, najdłużej żyjącego
prezydenta Stanów Zjednoczonych. Mimo że Carter, uznawany za dobrego
człowieka, ale przeciętnego lidera, jest postacią, której prezydentura
okryta jest cieniem kryzysów i porażek, dzisiejsze obchody podkreślają
rosnące uznanie dla jego osiągnięć po zakończeniu kariery politycznej.
Jimmy Carter kończy 100 lat. Najdłużej żyjący prezydent USA POOL / Alex
Brandon / PAP
Jimmy Carter
REKLAMA
‹ wróć
W nadchodzący wtorek, maleńkie miasteczko Plains w stanie Georgia
stanie się areną niezwykłego wydarzenia – obchodów setnych urodzin
Jimmy'ego Cartera, byłego prezydenta Stanów Zjednoczonych
Carter, którego prezydentura była naznaczona przez kryzysy i
porażki, w późniejszych latach życia zyskał uznanie za swoje działania
humanitarne i społeczne
Syn plantatorów orzeszków ziemnych, były marynarz i rolnik, Carter
doszedł do władzy w 1977 roku, wygrywając wybory z Geraldem Fordem
dzięki wsparciu m.in. Polonii. Jego prezydentura, choć obfitowała w
trudny czas, przyniosła także przełomowe momenty
Więcej informacji znajdziesz na stronie głównej Onetu
We wtorek rodzinne miasteczko Jimmy'ego Cartera, liczące 500 mieszkańców
Plains w Georgii będzie obchodzić jego setne urodziny z wielką pompą —
koncertem wraz z przelotem myśliwców oraz ceremonią naturalizacji dla
nowych obywateli USA. Jeszcze we wrześniu w Atlancie nagrano inny
koncert na cześć jubilata, z występami gwiazd i nagraniami
przygotowanymi przez wszystkich żyjących prezydentów z wyjątkiem Donalda
Trumpa.
Obchody te są dowodem na to, jak zmienia się status Cartera w
amerykańskiej historii i jak wiele osiągnął już po przejściu na
polityczną emeryturę. Carter jest dziś popularną postacią, mimo że jego
prezydentura była powszechnie krytykowana i uważana za jedną z
najgorszych w historii.
Do najwyższego urzędu w USA Carter — syn plantatorów orzeszków ziemnych,
były marynarz i rolnik — doszedł w 1977 r. jako wciąż stosunkowo
nieznany szerszej publiczności przeciwny segregacji rasowej gubernator
Georgii. Według Donalda Pienkosa historyka z Uniwersytetu
Wisconsin-Milwaukee, zwycięstwo w wyborach nad prezydentem Geraldem
Fordem Carter zawdzięczał m.in. głosom Polonii.
"Wszystko, co przeżyłam z Jimmym Carterem, było przygodą"
Cartera pogrążył Iran
Jak wspomina w rozmowie z PAP były ambasador USA w Warszawie Daniel
Fried, który zaczynał karierę dyplomatyczną w administracji Cartera, 39.
prezydent USA miał duże zasługi we wsparciu opozycji demokratycznej w
Polsce i doprowadził do zasadniczych zmian w polityce Waszyngtonu wobec
bloku wschodniego: odejścia od czystej realpolitik Henry'ego Kissingera
i skupienie się w większym stopniu na prawach człowieka, czego
kontynuatorem później był Ronald Reagan. Główną w tym rolę odegrał
doradca Cartera ds. bezpieczeństwa narodowego Zbigniew Brzeziński. Jak
dodał Fried, gdyby Kissinger pozostał głównym architektem amerykańskiej
polityki, prawdopodobnie nie byłby zainteresowany wspieraniem
Solidarności, którą uważałby za czynnik destabilizujący.
W innych obszarach prezydentura Cartera była jednak znacznie mniej udana
i naznaczona wieloma kryzysami, wewnętrznymi i zewnętrznymi: stagflacją
(stagnacją gospodarczą połączoną z inflacją), kryzysem naftowym,
wypadkiem w elektrowni jądrowej Three Mile Island, rewolucją islamską w
Iranie czy sowiecką inwazją na Afganistan.
Choć jako prezydent Carter miał na swoim koncie też osiągnięcia, takie
jak porozumienia z Camp David, gdzie doprowadził do uznania państwa
Izrael przez Egipt, to cieniem na jego wizerunku ostatecznie położył się
kryzys w Iranie w związku z atakiem studentów na ambasadę USA w
Teheranie i wzięciem 55 pracowników placówki za zakładników, który
potrwał do końca jego prezydentury. Irański reżim, dążąc do porażki
wyborczej Cartera, uwolnił ich pierwszego dnia prezydentury Reagana,
który pokonał urzędującego prezydenta miażdżącą przewagą głosów
elektorskich.
Odszedł z polityki, otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla
Po klęsce w wyborach Carter wrócił do rodzinnego Plains i zrezygnował z
aktywnej polityki. Poświęcił się działalności społecznej i humanitarnej,
osobiście angażując się w działania organizacji Habitat for Humanity,
budującej domy dla ubogich. Założył też Carter Center, organizację
poświęconą promocji pokoju, praw człowieka i zwalczaniu chorób
zakaźnych. Za swoją działalność otrzymał w 2002 r. Pokojową Nagrodę
Nobla. Mimo postępującego wieku Carter pozostawał stale zaangażowany w
działalność w obu organizacjach nawet po skończeniu 90 lat. W 2014 r.
wydał swoją autobiografię, ciągle wykładał też na Uniwersytecie Emory w
Atlancie i uczył dzieci religii w niedzielnej szkole przy kościele
baptystycznym w Plains.
Jego stan zdrowia uległ gwałtownemu pogorszeniu w lutym 2023 r., po czym
Carter trafił pod opiekę hospicyjną, a kilka miesięcy później
wstrząsnęła nim śmierć żony, Rosalynn, z którą przeżył wspólnie 77 lat.
Jak jednak pisze "New York Times", według wnuków byłego prezydenta w
ostatnich miesiącach jego stan się poprawił i mimo wciąż kruchego
zdrowia jest żywo zainteresowany m.in. nadchodzącymi wyborami i
otrzymuje też częste wiadomości od wiceprezydent Kamali Harris.
Prawie stuletni Jimmy Carter wskazał swój cel na wybory
prezydenckie. "Mam nadzieję"
Mimo planowanych na wtorek hucznych uroczystości rocznicowych rodzina
Cartera powiedziała "Timesowi", że ostatnio bardziej niż setnych urodzin
wyczekiwał listopada, by zdążyć jeszcze oddać głos na kandydatkę
Demokratów.
Najdłużej żyjący prezydent USA kończy 100 lat