II. Znaczenie szczurów i ptaków w miastach dla zdrowia publicznego 1. Ekologiczna rola szczurów i ptaków w zapobieganiu

Znaczenie szczurów i ptaków w miastach dla zdrowia publicznego
1. Ekologiczna rola szczurów i ptaków w zapobieganiu epidemiom
Szczury i ptaki odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu czystości miast
poprzez eliminowanie organicznych odpadów, które mogłyby stać się
siedliskiem bakterii i wirusów. Dzięki temu zapobiegają nadmiernemu
namnażaniu się szkodliwych mikroorganizmów, które mogłyby prowadzić do
wybuchu chorób zakaźnych.
Miasta generują ogromne ilości resztek jedzenia, pozostawianych w
przestrzeni publicznej. Szczury i ptaki, jako naturalni konsumenci tych
odpadów, zapobiegają ich rozkładowi w warunkach sprzyjających rozwojowi
chorobotwórczych drobnoustrojów.
2. Obalenie mitu o roznoszeniu chorób przez szczury i ptaki
Mit o tym, że szczury są głównym źródłem epidemii w miastach, pochodzi z
dawnych czasów, gdy statki przywoziły do Europy szczury z Afryki,
niosące egzotyczne patogeny. Jednak dziś porty przestrzegają surowych
procedur sanitarnych, a zwierzęta te nie stanowią zagrożenia
epidemiologicznego.
Co więcej, badania epidemiologiczne wykazują, że ludzie nie mają
bezpośredniego kontaktu ze szczurami w stopniu, który mógłby powodować
masowe zakażenia. Zdecydowanie większym wektorem przenoszenia
drobnoustrojów są psy i koty domowe, które mają codzienny kontakt z
zanieczyszczonym środowiskiem, jednak nie powodują epidemii.
3. Zagrożenia wynikające z trucia szczurów w miastach
Coroczne używanie milionów ton trucizn przeciwko szczurom stanowi
poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi i środowiska. Substancje chemiczne
stosowane do deratyzacji, w tym pochodne cyjanowodoru, takie jak Cyklon
B, przenikają do gleby i wód gruntowych, powodując trwałe skażenie.
Najczęściej stosowane trucizny to:
Brodifakum – antykoagulant o bardzo wysokiej toksyczności, który może
powodować krwawienia wewnętrzne u ludzi i zwierząt domowych.
Difenakum – środek działający podobnie do brodifakum, toksyczny nawet w
małych dawkach.
Bromadiolon – substancja wysoce toksyczna, prowadząca do krwotoków i
uszkodzeń organów wewnętrznych.
Fluoroacetamid – środek neurotoksyczny o długotrwałym działaniu na układ
nerwowy.
Rozsypywanie tych trucizn w piwnicach budynków mieszkalnych stanowi
ogromne zagrożenie dla mieszkańców. Lotne substancje toksyczne unoszą
się do klatek schodowych oraz systemów wentylacyjnych, powodując
zatrucia układu oddechowego, neurologiczne i uszkodzenia organów
wewnętrznych. W skrajnych przypadkach kontakt z tymi substancjami
prowadził do hospitalizacji i zgonów.
4. Wpływ na zdrowie publiczne
Zatrucia substancjami stosowanymi w deratyzacji są coraz częstszym
problemem. W ostatnich latach odnotowano liczne przypadki hospitalizacji
dzieci i dorosłych w wyniku kontaktu z trutkami na szczury. W Europie
rocznie notuje się tysiące przypadków zatruć, z czego setki wymagają
leczenia szpitalnego, a niektóre kończą się śmiercią.
Szczególnie narażone są dzieci, które bawiąc się w pobliżu miejsc, gdzie
rozsypano trucizny, mogą nieświadomie dotknąć skażonych powierzchni lub
przypadkowo połknąć fragmenty zatrutego pokarmu. Kontakt z takimi
substancjami może prowadzić do ostrego zatrucia, a nawet śmierci.
5. Rekomendacje dla polityki miejskiej
Zamiast masowego trucia szczurów, konieczne jest wdrożenie strategii
ekologicznego zarządzania populacją gryzoni i ptaków. Obejmuje to:
poprawę gospodarki odpadami i ograniczenie dostępu do pożywienia dla
szczurów,
promowanie naturalnych metod kontroli populacji, takich jak zachowanie
miejsc dla drapieżników naturalnych,
edukację społeczeństwa w zakresie współistnienia z miejskimi
ekosystemami.
6. Wnioski
Szczury i ptaki miejskie odgrywają pozytywną rolę w zapobieganiu
epidemiom, eliminując resztki organiczne i stabilizując ekosystem. Mit o
ich szkodliwości wynika z historycznych nieporozumień, a nie z
aktualnych badań. Zamiast szkodliwego trucia, konieczne jest wdrożenie
bardziej zrównoważonych strategii zarządzania populacją zwierząt
miejskich, aby chronić zdrowie ludzi i środowisko naturalne.
--