Nadciśnienie płucne: Fakty, terapie i nowe kierunki medycyny Wstęp Nadciśnienie płucne (NP, PH – pulmonary hypertensio

Nadciśnienie płucne: Fakty, terapie i nowe kierunki medycyny
Wstęp
Nadciśnienie płucne (NP, PH – pulmonary hypertension) to przewlekła,
postępująca choroba, która polega na nieprawidłowym wzroście ciśnienia w
tętnicach płucnych, prowadzącym do przeciążenia i niewydolności prawej
komory serca. W przeciwieństwie do bardziej znanego nadciśnienia
tętniczego ogólnoustrojowego, PH dotyczy krążenia małego, czyli pomiędzy
sercem a płucami.
Choroba przez długi czas była uznawana za nieuleczalną, a rokowania były
niekorzystne. Obecnie, dzięki postępowi medycyny, pojawiły się nowe
grupy leków, terapie celowane, a także badania nad leczeniem
przyczynowym i komórkowym.
Rozdział 1: Patofizjologia nadciśnienia płucnego
Nadciśnienie płucne może być skutkiem wielu różnych chorób – od
wrodzonych wad serca, przez choroby tkanki łącznej, przewlekłą
obturacyjną chorobę płuc (POChP), aż po idiopatyczne formy bez jasnej
przyczyny.
Podstawą patologii jest zwężenie światła tętniczek płucnych,
proliferacja mięśni gładkich, zapalenie i zakrzepica in situ, prowadzące
do wzrostu oporu naczyniowego i przeciążenia serca [1].
Klasyfikacja (Dana Point/WHO):
Tętnicze nadciśnienie płucne (PAH)
PH wtórne do chorób lewej części serca
PH związane z chorobami płuc i/lub hipoksemią
PH związane z chorobą zakrzepowo-zatorową
PH o mechanizmach mieszanych
Rozdział 2: Diagnostyka
Objawy:
duszność wysiłkowa
zmęczenie
zawroty głowy, omdlenia
ból w klatce piersiowej
obrzęki kończyn dolnych
Narzędzia diagnostyczne:
echokardiografia przezklatkowa
cewnikowanie prawego serca – złoty standard [2]
tomografia komputerowa
testy czynnościowe płuc
badania laboratoryjne (np. NT-proBNP)
Rozdział 3: Farmakoterapia – fundament leczenia
Obecnie nie istnieje całkowicie skuteczne leczenie przyczynowe, ale
dostępne są grupy leków, które znacząco wydłużają życie, poprawiają
jakość życia i funkcję wysiłkową pacjentów [3].
Kluczowe grupy leków:
Inhibitory fosfodiesterazy typu 5 (PDE-5):
sildenafil, tadalafil
rozszerzają naczynia płucne, poprawiają przepływ
Antagoniści receptorów endotelinowych (ERA):
bosentan, ambrisentan, macitentan
Analogi prostacykliny:
epoprostenol, iloprost, treprostinil
Agoniści receptora IP (selektywne):
selexipag
Riocyguat (Riociguat):
stymuluje cyklazę guanylanową rozpuszczalną
Leki wspomagające:
diuretyki, tlenoterapia, leki przeciwzakrzepowe
Rozdział 4: Nowe i alternatywne kierunki badań
Terapia genowa i mRNA
Komórki macierzyste
Terapie immunologiczne [4]
Rozdział 5: Medycyna stylu życia i wsparcie niefarmakologiczne
Dieta:
Dieta śródziemnomorska – bogata w oliwę z oliwek, ryby, warzywa,
orzechy; działa przeciwzapalnie i wspomaga pracę serca.
Dieta DASH – zmniejsza ciśnienie krwi ogólnoustrojowe, wspiera ogólną
wydolność układu sercowo-naczyniowego.
Dieta roślinna z ograniczeniem sodu – wspomaga usuwanie nadmiaru płynów,
poprawia funkcję śródbłonka.
Aktywność fizyczna:
rehabilitacja pulmonologiczna
Naturalne wsparcie:
Koenzym Q10 – poprawia funkcję serca [5]
L-arginina – wspomaga rozszerzanie naczyń
Zioła adaptogenne (ashwagandha, żeń-szeń) – wspierają układ nerwowy i
odporność
Rozdział 6: Czy nadciśnienie płucne jest rzeczywiście nieuleczalne?
Lekarze często mówią: „choroba nieuleczalna, leczenie do końca życia”.
To częściowo prawda, ale...
W wielu przypadkach można osiągnąć remisję kliniczną [6]
U pacjentów z PH wtórnym do innych chorób, np. zatorowości – można
odwrócić przyczynę
Przeszczep płuc i serca – opcja w zaawansowanych stadiach
Rozdział 7: Komplikacje nadciśnienia płucnego
Prawokomorowa niewydolność serca
Hipoksemia
Zatory płucne
Arytmie
Depresja, izolacja społeczna
Zakończenie
Nadciśnienie płucne to trudna i złożona choroba, która wymaga podejścia
wielodyscyplinarnego. Choć obecnie nie ma pełnego wyleczenia, postęp w
medycynie daje nadzieję na dłuższe, lepsze życie – bez duszności, bólu i
ograniczeń.
To, co dziś jest „nieuleczalne”, może za dekadę stać się chorobą
przewlekłą, w pełni kontrolowaną.
Bibliografia
Simonneau G, et al. Updated Clinical Classification of Pulmonary
Hypertension. Journal of the American College of Cardiology. 2013.
Galiè N, et al. Guidelines for the diagnosis and treatment of pulmonary
hypertension. European Heart Journal. 2016.
Hoeper MM, et al. Long-term outcome with targeted therapy in pulmonary
arterial hypertension. New England Journal of Medicine. 2005.
Humbert M, et al. Cellular and molecular pathobiology of pulmonary
arterial hypertension. Journal of the American College of Cardiology.
2004.
Langsjoen PH, Langsjoen AM. Overview of the use of CoQ10 in
cardiovascular disease. Biofactors. 1999.
Sitbon O, et al. Long-term response to calcium channel blockers in
idiopathic pulmonary arterial hypertension. Circulation. 2005.
--